Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Δράμας… «χωρίς γραβάτα»
Πέμπτη, 21 Σεπτεμβρίου
Ειδικό Θέμα:
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Δράμας… «χωρίς γραβάτα»
Μια συνέντευξη με τον Αντώνη Παπαδόπουλο
Σπούδασε σκηνοθεσία στη Σχολή Χατζίκου και στην Ακαδημία Κινηματογράφου του Κιέβου, όπου ολοκλήρωσε και τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Έχει σκηνοθετήσει 6 ταινίες μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ, μία μεγάλου μήκους ταινία, αλλά και θεατρικές παραστάσεις, ενώ έχει συμμετέχει ο ίδιος ως ηθοποιός σε ταινίες συναδέλφων του σκηνοθετών και θεατρικά έργα. Από πολύ νεαρή ηλικία εργάζεται για το Φεστιβάλ της Δράμας, ενώ βρίσκεται επισήμως στη θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή από το 1999.
Ο Αντώνης Παπαδόπουλος είναι ένας κινηματογραφιστής με βαθειά γνώση του αντικειμένου του, οξεία άποψη την έβδομη τέχνη και τις παραμέτρους της, καθώς και πάθος και μεράκι για τον θεσμό που εκπροσωπεί. Μοιράστηκε τις σκέψεις του και τα οράματά του για το Φεστιβάλ της Δράμας, τα ζητήματα που τον απασχολούν και έδωσε απαντήσεις σε επικρίσεις και αμφισβητήσεις.
Κύριε Παπαδόπουλε, προσπαθήστε να ανακαλέσετε τις πρώτες σας σκέψεις, μετά το διορισμό σας ως Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο Φεστιβάλ της Δράμας.
Από τα πρώτα πράγματα που σκέφτηκα ήταν ότι το Διεθνές τμήμα του Φεστιβάλ μπορεί και πρέπει να γίνει ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη και στον κόσμο. Ένας άλλος στόχος που είχα βάλει και παραμένει ακόμη ήταν η ανάπτυξη της υλικοτεχνικής υποδομής, που τώρα πλέον επικεντρώνεται στην αναπαλαίωση της καπναποθήκης της οδού Περδίκα. Ακόμη, έθεσα ως στοίχημα τη συνεχή διεύρυνση των δραστηριοτήτων του Φεστιβάλ και την ανανέωσή τους. Να μη μένει στάσιμο το Φεστιβάλ, να μη γεράσει. Και νομίζω πως αυτό το έχω καταφέρει, καθώς κάθε δύο χρόνια περίπου –και ενώ ο βασικός κορμός των διαγωνιστικών προγραμμάτων και των αφιερωμάτων παραμένει δεδομένος- παρουσιάζουμε ρηξικέλευθες πράξεις, όπως η προβολή των ιστορικών ντοκουμέντων από το αρχείο της ΕΡΤ πριν την έναρξη του εθνικού διαγωνιστικού προγράμματος, που ήταν προσωπική μου ιδέα. Πρόθεσή μου είναι επίσης αυτό να καθιερωθεί και να αποτελέσει ένα μόνιμο στοιχείο του προγράμματός μας. Η αποδοχή του κοινού που έχουμε ήδη αυτές τις μέρες, με γεμίζει αισιοδοξία.
Πηγαίνοντας ακόμη πιο πίσω, πώς προέκυψε η σκέψη να δημιουργηθεί το Διεθνές τμήμα του Φεστιβάλ της Δράμας;
Ήταν μια κοινή σκέψη δική μου και του Σταύρου Χασάπη, του μεγάλου αυτού Έλληνα κινηματογραφιστή. Κατά την περίοδο 1993-1994, σκεφτήκαμε πως αν δεν το Φεστιβάλ της Δράμας δεν γίνει και διεθνές, δεν θα υπάρξει μέλλον. Κι αυτό γιατί οι δυνατότητες και οι προοπτικές ενός εθνικού φεστιβάλ είναι πεπερασμένες. Επιπλέον, ένα διεθνές φεστιβάλ δημιουργεί ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα στον διοργανωτή, αλλά και στους συμμετέχοντες κινηματογραφιστές: Μια εβδομαδιαία παρακολούθηση ενός διεθνούς φεστιβάλ, αξίζει ίσως όσο ένα εξάμηνο σε μια πανεπιστημιακή σχολή. Ήταν λοιπόν μια φιλόδοξη προσπάθεια αλλά και μια αναγκαστική σχεδόν κίνηση. Αν δεν είχε γίνει η θεσμοθέτηση του Διεθνούς Διαγωνιστικού προγράμματος δεν ξέρω πως θα ήταν το Φεστιβάλ της Δράμας τώρα και δεν ξέρω ποιον θα ενδιέφερε.
Στο σύνολο της θητείας σας ως καλλιτεχνικός διευθυντής τι είναι αυτό το οποίο σας γεμίζει περηφάνια και στον αντίποδα, τι είναι αυτό που σας λυπεί περισσότερο;
Περήφανο με κάνει η αναγνώριση του Διεθνούς χαρακτήρα του Φεστιβάλ, τα labels που πήραμε πριν από τρία χρόνια από την E.F.A. –την Eυρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου- και από το European Coordination of Film Festivals, που μας κατέταξαν ανάμεσα στα καλύτερα φεστιβάλ. Θεωρώ πως πλέον υπάρχει μόνο ένα καλύτερο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, αυτό του Clemont – Ferrand. Περήφανο με κάνει επίσης η απόκτηση της καπναποθήκης της οδού Περδίκα, την οποία αγόρασε ο Δήμος για να την παραχωρήσει στο Φεστιβάλ και το ότι εντάχθηκε στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. ¶ρα έχει ξεκινήσει η διαδικασία αποκατάστασης και ανακαίνισής της. Βιάζομαι να ολοκληρωθεί και να μεταφερθούμε στις καινούργιες μας εγκαταστάσεις. Οι υπάρχουσες υποδομές δεν επαρκούν και αυτό με λυπεί.
Τι είναι αυτό που κάνει δύσκολο το έργο του καλλιτεχνικού διευθυντή;
Δεν υπάρχει κάτι απτό. Η ιδιομορφία του ρόλου ενός καλλιτεχνικού διευθυντή, ο οποίος πρέπει να ισορροπεί μεταξύ του καλλιτεχνικού και του οργανωτικού χαρακτήρα ενός Φεστιβάλ, είναι ίσως μια δυσκολία, αλλά δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερο πρόβλημα για εμένα.
Το Φεστιβάλ της Δράμας τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει και έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Πως προέκυψαν αυτού του είδους οι δράσεις και ποιος είναι ο κεντρικός σκοπός τους;
Ο κεντρικός σκοπός των κοινωνικών μας δράσεων είναι η περαιτέρω σύνδεση του Φεστιβάλ με την τοπική κοινωνία. Καταβάλουμε προσπάθεια να συνδεθούμε ολοένα και περισσότερο με τους πολίτες, με συλλόγους, τμήματα του πληθυσμού, ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες. Αυτές τις δράσεις τις θεωρούμε καθήκον του Φεστιβάλ γιατί ένας κινηματογραφικός θεσμός πρέπει να είναι ένα ζωντανό κύτταρο μέσα στην πόλη που όχι μόνο να δίνει αλλά και να αφουγκράζεται τις ανάγκες και ίσως τα προβλήματα και τα αιτήματα των διάφορων κοινωνικών ομάδων αντί να περιορίζεται αποκλειστικά με την υψηλή τέχνη. Βεβαίως ο βασικός μας στόχος είναι η προαγωγή της κινηματογραφικής τέχνης. Όμως, ο δεύτερος στόχος μας είναι οι αίθουσες να γεμίζουν από κοινό. Όσο πιο πολύ ερχόμαστε σε επαφή με επιμέρους τμήματα του πληθυσμού, τόσο πιο κοντά στο Φεστιβάλ έρχονται αυτοί οι άνθρωποι. Δεν είναι μόνο οι αριθμοί των θεατών που έχουν σημασία, είναι και η αποδοχή του θεσμού από τον κόσμο. Μπορεί για παράδειγμα κάποιος που διανύει την έβδομη δεκαετία της ζωής του να μην έρθει ποτέ στην αίθουσα να παρακολουθήσει ταινίες. Με ενδιαφέρει όμως το Φεστιβάλ να είναι αγαπητό και αποδεκτό και σ’ αυτόν. Και πιστεύω πως έχουμε κερδίσει την αποδοχή όλου του πληθυσμού.
Ως καθηγητής στο τμήμα κινηματογράφου στο Α.Π.Θ. πως βλέπετε και πως νιώθετε για τα νέα παιδιά που επιθυμούν να ασχοληθούν με τον κινηματογράφο και ταυτόχρονα έχουν μεγαλώσει σε μια εποχή κυριαρχίας της Αμερικάνικης κουλτούρας, όπου ο κινηματογράφος λειτουργεί με περισσότερο λογιστικά πρότυπα;
Αισθάνομαι πολύ αγάπη πραγματικά, πολύ ενδιαφέρον, έγνοια και αγωνία για το αν θα προκύψει κάτι θετικό για τον κινηματογράφο στην Ελλάδα. Το συγκεκριμένο τμήμα στο Α.Π.Θ. ξεκινάει ουσιαστικά τώρα και το πρωτογενές υλικό, το ανθρώπινο δυναμικό, οι φοιτητές θεωρώ ότι είναι από καλή πάστα. Είναι άτομα που συνειδητά επέλεξαν να σπουδάσουν τον κινηματογράφο και άρα δεν έχουν βρεθεί τυχαία σ’ αυτό το τμήμα. Αυτό είναι μια καλή εκκίνηση. Από εκεί και πέρα εγώ είμαι αισιόδοξος. Βλέπω ότι υπάρχει πολύ καλό υλικό, γίνεται φιλότιμη δουλειά από τους καθηγητές, που οι περισσότεροι είμαστε νέοι κινηματογραφιστές και είμαι πολύ αισιόδοξος.
Πως φαντάζεται ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής το 40ο Φεστιβάλ Δράμας;
Το φαντάζομαι να εδρεύει στην οδό Περδίκα, να είναι ακόμα πιο μεγάλο και σημαντικό Φεστιβάλ, με περισσότερες εκδηλώσεις και ίσως μεγαλύτερη διάρκεια. Και το κυριότερο, οραματίζομαι η καπναποθήκη στην οδό Πέρδικα να είναι ένα πολιτιστικό κύτταρο καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου, που θα εκπέμπει και θα δέχεται διάφορες εκφάνσεις της τέχνης: Με κινηματογράφο, με θέατρο, με μουσική και χορό, με εκθέσεις, με μικρά μαγαζιά που σκεφτόμαστε να κατασκευάσουμε στον αίθριο χώρο, όπου θα πηγαίνει ο κόσμος να πιει τον καφέ του, να αγοράσει CDs, βιβλία, να απολαύσει ένα ωραίο γεύμα στο εστιατόριο. Μια έδρα δηλαδή του Φεστιβάλ, που θα πάλλεται από ζωή και δεν θα είναι κάποια γραφεία όπου θα πηγαίνουν μόνο οι εργαζόμενοι και όταν θα τελειώνουν την δουλειά τους θα κλείνει, αλλά ένας χώρος αποδεκτός, οικείος, φιλικός στην πόλη.
Τι θα θέλατε να πείτε σε όσους κατακρίνουν το θεσμό του Φεστιβάλ Δράμας, είτε αυτοί ανήκουν στο χώρο του κινηματογράφου είτε όχι;
Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως το Φεστιβάλ δεν είναι μόνο της Δράμας. Έχει ξεφύγει από τα όρια της Δράμας. Το Φεστιβάλ εδρεύει στη Δράμα και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς για ένα Φεστιβάλ που είναι πανελλαδικό, εθνικό και ταυτόχρονα είναι διεθνές. Μπορώ να σας φέρω ως παράδειγμα την ύπαρξη Φεστιβάλ στη Λατινική Αμερική που λειτουργούν με στελέχη που βρίσκονται στο Παρίσι. Το να μίλα κανείς για τα όρια ενός Φεστιβάλ είναι πλέον αστείο πράγμα, που ανήκει σε εποχές πεπερασμένες και σε ανθρώπινα μυαλά περιορισμένα. Εξάλλου, έχουμε αποδείξει ότι για την εδραίωση του Φεστιβάλ της Δράμας και μετέπειτα για την γιγάντωση αυτού του θεσμού αγωνιστήκαμε και προσωπικά αγωνίστηκα ίσως περισσότερο από αρκετούς Δραμινούς για την πόλη και για το θεσμό της πόλης. Όσο πιο καλά οργανωνόμαστε, τόσο πιο πολλούς χορηγούς θα προσελκύουμε και αυτό είναι το θετικό και το αισιόδοξο στο σινεμά. Φέτος κάναμε ένα πολύ μεγάλο άλμα, καθώς για πρώτη φορά προσελκύσαμε ξένο χορηγό, και αυτό δεν είναι συνηθισμένο για οποιοδήποτε μεγάλο οργανισμό της Ελλάδος. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση το γεγονός πως εδώ και εννέα μέρες το σποτάκι του Φεστιβάλ Δράμας παίζεται σε δορυφορικό κανάλι και συγκεκριμένα το γαλλικό TV5 Monde. Αυτό είναι μια κατάκτηση του Φεστιβάλ και είναι μια απόδειξη για το κύρος που έχει στο εξωτερικό.
(Για το Γραφείο Τύπου, Βασίλης Τερζόπουλος)
Η υπεύθυνη Γραφείου Τύπου
Κατερίνα Πολύζου
Τηλ.: 2521026621 & 6948484242
e-mail: festival@altecnet.gr
Δράμα: Αγίας Βαρβάρας 9 66100 Δράμα Τηλ:25210 47575 Fax:25210 33526
Αθήνα: Εμμ. Μπενάκη 71 10681 Αθήνα Τηλ:210 3300309 Fax:210 3302818
www.dramafilmfestival.gr – Email : kinfest@dra.forthnet